"About non value adding activity (reading)"

Remco Torenbosch's performance in Metropolis M.

De waarde van kunst is van iedereen

Fotoverslag van de tentoonstelling Oh Crisis 2.0 in Huize Frankendael

SLOTDEBAT op ART AMSTERDAM

Op zondag 15 mei werd het slotdebat gehouden op de Art Amsterdam.

Sprekers: Annabelle Birbie (ING), Paul Roos (Kempen en Co, W139), Matthijs Booij (kunstenaar, Miktor en Molf), Nathanja van Dijk (curator tentoonstelling Oh Crisis), Jacqueline Grandjean (Frankendael Foundation). Moderator Tiers Bakker loodste de sprekers langs een drietal kwesties gelinkt aan de waarde van kunst ten tijden van crisis.

Het eerste onderwerp betrof de participatie in de kunst. Met als toverwoord: crowdfunding. Matthijs Booij illustreerde hoe crowdfnding (www.voordekunst.nl) werkte voor een groot project van Miktor en Molf; een zwem/skatebaan in Noord. Hierbij benadrukte dat deze vorm van fondsenwerving niet voor alle kunstenaars en projecten een geschikt middel is, maar als het past dan kan het enorm goede resultaten opleveren.

Annabelle Birnie onderschreef het belang van een ondernemende kunstenaar. Via stimuleringsprogramma's voor jong talent wil de ING bijdragen aan een goed kunstklimaat ook na de crisis.

Paul Roos illustreerde het belang van de betrokkenheid van publiek, makers en verzamelaars aan de hand van een voorbeeld bij W139, waar hij in het bestuur zit. Hier werd een bijeenkomst georganiseerd voor verzamelaars welke tot duurzame contacten leidde voor de organisatie. Kunstenaars en ondernemers staan dichterbij elkaar dan sommigen denken. Ook Frankendael Foundation zet zich in voor een netwerk waarin de wereld van zaken en kunst is verenigd. Via zogenaamde art dinners worden zowel bestuurders als kunstenaars met elkaar in contact gebracht. Hier ontstaan vaak relaties, projecten en nieuwe ideeen. De twee werelden kunnen elkaar versterken, al gaat dat niet vanzelf.

De expositie Oh Crisis 2.0 is experimenteel van opzet. Door het aangaan van gesprekken met topbestuurders van bedrijven, ontstond een dialoog op basis waarvan werk werd geselecteerd. Zoals Arjo Klamer in het openingswoord zei: het gaat in de economie van de kunst niet alleen om kunst als product, maar – en dat vergeten velen – vooral om kunst als gesprek. Dat brengt ons meteen bij het volgende onderwerp: maatschappelijke betrokkenheid. Kunst houdt de vinger aan de pols van de maatschappij. Voor bedrijven is kunst een waardevolle 'ijsbreker' als het gaat om het ter discussie stellen van actuele onderwerpen, maar - zoals Annabelle Birnie benadrukte - bedrijven kunnen door naar kunst te kijken ook meer leren over zichzelf. Zo ging een team van ING onlangs een concert dirigeren om meer te leren over leiderschap. In het debat kwamen de sprekers tot de overeenstemming dat kunst van groot maatschappelijk belang is. Juist omdat het niet verbonden is aan een bedrijf of organisatie, maar kunst op een vrije manier vragen stelt over onze maatschappij. Bedrijven en instellingen kunnen veel baat hebben bij het betrekken van de vrije en innovatieve zienswijze van de kunst. Juist in tijden van crisis is het voor bedrijven en particulieren belangrijk hier rekenschap van te nemen. Nathanja van Dijk noemde in dit kader een gesprek dat ontstond tijdens een van de door ECF gesponsorde Art Dinners. In een gesprek met kunstenaars en bedrijfsleven rondom het werk van Aernout Mik, ontstond het idee om videokunst in de bedrijfskantine te laten zien. Wat zou er dan gebeuren? Mensen vragen zich iets af, het wordt een gesprek tijdens de lunch. Het werk brengt, anders dan in de white cube van een museum of kunstinstelling inspiratie op de werkvloer. Het is goed mogelijk dat dit soort ideeen doorwerken. De crisis biedt ook kansen!

Welke mogelijkheden biedt kunst voor ondernemerschap en vice versa. Alle sprekers vonden dat iedere kunstenaar tegelijkertijd ondernemer is. De nadruk op het ondernemersschap wordt ten tijden van crisis wellicht vergroot. Maar er ontstaat dan ook meer behoefte aan zogenaamde bemiddelaars; mensen die de kunstenaar helpen commercieel verder te komen. Niet iedere kunstenaar heeft de capaciteiten om zijn werk uit te dragen. Van oudsher hebben de galeristen deze taak. Maar ook curatoren en instellingen zoals Frankendael Foundation pakken deze handschoen op. Voor bedrijven ligt er een mogelijke kans expertise op dit vlak te delen.

De waarde van kunst staat ook ten tijde van crisis buiten kijf. De budgetten vanuit de overheid voor de kunsten staan wel onder druk. Als je geen auto rijdt, dan baal je van uitgaven aan snelwegen, als je geen kinderen hebt, dan baal je van overheiduitgaven aan scholen, en als je niet aan kunst doet, dan baal je van subsidies. Het enige antwoord op mensen die balen van kunstsubsidies is daarom: doe mee met kunst! Want de waarde van kunst is van iedereen.

SLOTDEBAT OH CRISIS 2.0 OP ART AMSTERDAM 2011

De waarde van kunst in tijden van crisis

zondag 15 mei 16:00 uur

Sprekers: Mick Johan (kunstenaar van duo Miktor en Molff), Nathanja van Dijk (curator Oh Crisis 2.0), Paul Roos (Kempen en Co.), Annabelle Birnie (hoofd kunst en sponsoring ING), Jacqueline Grandjean (curator Oh Crisis 2.0 en cultureel ondernemer Frankendael Foundation).

Op de Art Amsterdam worden conclusies getrokken ten aanzien van de waarde van kunst in tijden van crisis. Tijdens een live debat onder leiding van journalist en filosoof Tiers Bakker kijken de makers kritisch terug, met Oh Crisis 2.0 als ultieme testcase. Zijn zij wijzer geworden tijdens de expositie en de debatten? Hoe betrek je kunst bij business? En zijn er nieuwe waardes ontdekt als het gaat over kunst in tijdens van crisis?

Deze week volgt een samenvatting van het gevoerde debat op dit blog.

11 tot en met 15 mei: Art in Amsterdam, de Frankendael Foundation doet mee

Speciaal ter gelegenheid van Art in Amsterdam geeft curator Nathanja van Dijk bezoekers een rondleiding door de tentoonstelling. 15 mei om 17.00 uur. Om 11.00 uur de reguliere rondleiding door een kunsthistoricus.

Exclusively for visitors of the Art Amsterdam, curator Nathanja van Dijk will give a tour on Sunday May 15, 5 PM. The regular tour by one of our art historians takes place at 11am that day.

Zie ook artinamsterdam.org voor wat er deze dagen allemaal te doen is in de stad.

Zonder kunst is het leven mislukt.

Alfredo Jaar in het kader van zijn The Marx Lounge, dat dit weekend opende bij SMBA: "Alle kunst is politiek. Kunst moet onverschilligheid doorbreken. Ons werkelijke kapitaal is niet geld - kijk naar de financiele crisis om ons heen. Kunst geeft ons nieuwe manieren om de werkelijkheid te zien. Nietsche schreef dat zonder muziek het leven een mislukking zou zijn. Ik voeg daaraan toe: zonder kunst is het leven een mislukt. (NRC, 19 aril 2011)

Het COSMOPOLITAN CHICKEN PROJECT en meer kunst uit de collectie van de Verbeke Foundation

Geert Verbeke neemt een opvallende stelling in het debat over de waarde van kunst: hij verzamelt vergankelijke en organische kunst. Omdat deze kunstwerken zijn gemaakt van kwetsbaar materiaal, kan de verzamelaar ze niet beschouwen als een investering. Waarom zou je ook wel een bank kopen die na vijf jaar op is en moet jou wel kunnen overleven? Verbeke weigert kunstwerken te zien als een commerciële producten: kunst is educatie, filosofie en ethiek, kunst verruimt onze blik. De tentoongestelde werken uit de Verbeke Foundation werpen een frisse blik op de maatschappij waarin we leven én het menselijke leven zelf. Een tweetal bordspellen (collages) toont het leven als een kansspel. Breekt je arm in je vierde levensjaar of stap je probleemloos door naar de vijf? De dobbelsteen bepaalt. Maar het kan ook optimistischer: voor het Cosmopolitan Chicken Project heeft de kunstenaar zich er op toegelegd alle kippenrassen van de wereld (zo'n 170) te kruisen (een fokprogramma van decennia) en zo uiteindelijk de kip te fokken die alle andere kippen in zich draagt. Samen sta je sterk. Laat dat een les zijn op allerlei fronten.

Oh Crisis 2.0 is het tweede deel van een drieluik: draaide de tentoonstelling van vorig jaar nog om de financiële crisis en velden kunstenaars met enige afstand hun oordeel, inmiddels wordt de crisis aangegrepen om de kunsten te korten. De noodzakelijke vraag is nu: wat is de waarde van kunst? De Frankendael Foundation sprak met mensen uit het bedrijfsleven met een tweede leven in de kunst: naast hun vooraanstaande posities in grote bedrijven zetten zij zich in voor kunst en cultuur - ieder met een eigen visie, maar allen met hart voor de kunst.

Huub Smeets (Vesteda) op video, werk van Berend Strik

Openingswoord 26 maart door Arjo Klamer

Over welke crisis hebben we het? Professor Arjo Klamer opende zijn speech met een korte inventarisatie onder het publiek. Wie heeft er last van de crisis? Een architect stak haar hand op, een theatermaker. Maar de rest bleef stil. De crisis zoals we die van vorig jaar kenden - met name financieel van aard - lijkt niet meer te bestaan. Wat overblijft is wellicht eerder een schraal gevoel. Maar een crisis biedt ook kansen. Als we naar de kunst kijken, valt er nog wel wat te winnen aan waarde. Want - zo stelde Klamer - niet alleen het kunstwerk zelf is van waarde, maar tevens het umfeld (de waarde voor de kunstwereld zelf) en het gesprek (de inspiratie die kunst levert) zijn waardevol. De her-ijking die de crisis onlokt, zou wel eens een nieuwe episode kunnen betekenen in de kunst. En dat zien we met een positieve blik tegemoet.

Foto's Opening door Maaike Lauwaert

http://www.flickr.com/photos/maaikelauwaert/sets/72157626233414365/

Onderzoek naar de waarde van kunst

Wat is de waarde van kunst? het lijkt een zinloze exercitie deze vraag te beantwoorden, maar bezien vanuit de huidige crisis lijkt de vraag zich in de media steeds vaker op te dringen. Is de pindakaasvloer echt een half miljoen waard? Tot dit soort waardes lijkt de discussie zich te beperken. Oh Crisis 2.0 poogt een breder licht te werpen op deze vraag, door samen met bestuurders te reflecteren over de waarde en kwaliteit van kunst. Het resultaat is een caleidoscopisch beeld, waarin nu eens de nadruk ligt op het economisch domein, dan weer op het politieke of sociaal-maatschappelijke. Oh Crisis 2.0 is een onderzoek, waarbij via de tentoonstelling en debatcyclus zinvolle conclusies worden getrokken over het reaakvlak tussen kunst en crisis.

Aan het woord komen onder andere uit de vastgoed wereld Huub Smeets
(voormalig CEO Vesteda en oa lid Raad voor Cultuur), de financiële wereld Margot Scheltema (non-executive director, Raad van Toezicht Rijksmuseum) en de de ondernemerswereld Geert Verbeke (CEO Verbeke Inc., Belgium, verzamelaar en oprichter Verbeke Foundation).

Naast de tentoonstelling worden een aantal Art Diners georganiseerd, waarbij eerst een bezoek wordt gebracht aan de expositie en aan tafel de verdieping wordt opgezocht. Verschillende domeinen komen samen: politici, kunstenaars, ondernemers, wetenschappers, studenten en verzamelaars.